Асқазан жарасы-асқазанның ойық жарасы (ЯБЖ) - тұз қышқылының, пепсиннің және өттің әсерінен пайда болатын және осы аймақта трофикалық бұзылулар тудыратын асқазанның шырышты қабығының жергілікті ақауы (кейде шырышты қабаттың ұстамасы бар). Әдетте, бұл жағдайда асқазандағы қышқыл секрециясы жоғарыламайды. Ойық жара ауруы қайталанатын ағыммен сипатталады, яғни өршу кезеңдерінің (көбінесе көктемде немесе күзде) және ремиссия кезеңдерінің ауысуы. Эрозиядан (шырышты қабықтың беткі ақауы) айырмашылығы, жара тыртық түзу арқылы жазылады.
Ойық жара ауруы Жер шары халқының шамамен 4% - да кездеседі. Асқазанның шырышты қабығының қалыпты жұмыс істеуі факторлардың екі тобының шырышты қабыққа әсер ету жағдайында жүреді:
1. қорғаныс факторлары;
2. агрессивті, бұзу факторлары.
Соңғы нақтыланған мәліметтерге сәйкес, бүкіл әлемдегі асқазан жарасының 38% H. pylori инфекциясымен байланысты. Асқазан жарасының пайда болуының екінші жалпы себебі-стероидты емес қабынуға қарсы препараттарды қабылдау. Сирек себептерге мыналар жатады: аденокарцинома, карциноид, көрші органдардың ісіктерінің енуі, саркома, лейомиома, бөгде заттар, қант диабеті, Крон ауруы, лимфома, мерез, туберкулез, АИТВ инфекциясы.
Асқазан жарасының пайда болуын темекі шегу, ішімдікті шамадан тыс пайдалану (әсіресе алкогольді ішімдіктер), кофе, жүйке-психикалық шамадан тыс жүктеме, күйзеліс, депрессия, мазасыздық жағдайлары итермелеуі мүмкін, бұл кезде вагус нервінің тонусының жоғарылауы нәтижесінде асқазан сөлінің секрециясы жоғарылайды («күйзеліс жарасы» деп аталады), ауыр жарақаттар, күйіктер кезінде өткір ауырсыну, травматикалық шоктың дамуымен бірге жүреді («шок жарасы» деп аталады), жүйесіз тамақтану, құрғақ тамақтану, жартылай фабрикаттар мен концентраттарды, дәмдеуіштерді, қышқылды, ащыны, бұрыш, тұздалған, ысталған, қуырылған, тым ыстық, тым суық немесе термиялық, химиялық немесе механикалық тітіркендіргіш тағам, газдалған сусындарды шамадан тыс пайдалану да асқазан жарасына әкеп соғады.
Ойық жара ауруының белгілері жараның орналасуына, аурудың ұзақтығына, науқастың ауырсынуға жеке сезімталдығына байланысты.
Жараның негізгі симптомы – эпигастрий аймағындағы ауырсыну. Егер жара асқазанда шоғырланған болса, ауырсыну әдетте тамақтанғаннан кейін пайда болады.
Асқазан жарасының басқа белгілері болуы мүмкін:* қышқыл кекіру немесе қыжыл
* дене салмағының төмендеуі;
* тамақтанғаннан кейін құсу және жүрек айну.
Диагноз қою және тиісті емдеуді тағайындау үшін маманға уақтылы хабарласу қажет.
